Hormone DHT Là Gì? Hormone DHT Có Gây Hói Đầu Không?

Rụng tóc, tóc thưa dần, hói đỉnh đầu là những dấu hiệu khiến nhiều nam giới mất tự tin. Nguyên nhân lớn nhất thường không nằm ở dầu gội hay dinh dưỡng, mà đến từ một loại hormone mang tên DHT. Nhưng hormone DHT là gì, nó đóng vai trò gì trong cơ thể và tại sao lại gây hói đầu ở nam giới? Hãy cùng Viện cấy tóc NEWHAIR tìm hiểu ngay nhé!

Hormone DHT là gì?

DHT (Dihydrotestosterone) là một loại hormone androgen – nhóm hormone sinh dục nam – được chuyển hóa từ testosterone nhờ vào enzyme 5-alpha reductase.

Trong cơ thể người, DHT đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành các đặc điểm nam tính trong giai đoạn thai kỳ như cơ quan sinh dục ngoài, tuyến tiền liệt. Ở người trưởng thành, DHT tham gia vào việc điều hòa ham muốn tình dục, sức mạnh cơ bắp và mật độ xương. Mặc dù DHT là hormone cần thiết nhưng mức DHT quá cao có thể mang lại nhiều vấn đề, đặc biệt là gây ra tình trạng rụng tóc và hói đầu cho những người có gen di truyền nhạy cảm.

Vì sao hormone DHT tăng cao gây hói đầu nam?

Đến đây, bạn đã biết được hormone DHT là gì nhưng vì sao hormone này lại gây ra tình trạng hói đầu ở nam? Mặc dù cần thiết cho sự phát triển ban đầu của một số đặc điểm sinh dục, DHT lại có một tác động tiêu cực lên nang tóc, nhất là ở những người có gen nhạy cảm với nó. Cơ chế tác động của DHT lên nang tóc và gây ra hói đầu diễn biến qua 4 giai đoạn:

• Tác động lên thụ thể androgen: Nang tóc trên da đầu có các thụ thể đặc biệt, được gọi là thụ thể androgen. Khi DHT lưu thông trong máu và đến da đầu, nó sẽ liên kết và kích hoạt các thụ thể này.
• Thu nhỏ nang tóc: Sự liên kết giữa DHT và thụ thể androgen kích hoạt một quá trình gọi là thu nhỏ nang tóc. Quá trình này làm cho các nang tóc dần dần co lại, trở nên nhỏ hơn, yếu hơn và không thể sản xuất sợi tóc khỏe mạnh.
• Rút ngắn chu kỳ tăng trưởng tóc: Chu kỳ mọc tóc bao gồm 3 giai đoạn là Anagen (tăng trưởng), Catagen (thoái hoá) và Telogen (nghỉ ngơi). Nồng độ DHT cao làm cho giai đoạn Anagen bị rút ngắn đáng kể, trong khi giai đoạn Telogen kéo dài ra. Điều này dẫn đến tình trạng tóc mỏng đi, dễ gãy rụng và không thể mọc lại kịp thời.
• Gây hói đầu: Sự nhạy cảm của nang tóc với DHT phần lớn là do di truyền. Một số người có cấu trúc gen khiến các thụ thể androgen trên nang tóc của họ nhạy cảm hơn với DHT. Do đó, ngay cả khi nồng độ DHT ở mức bình thường, họ vẫn có thể gặp phải tình trạng rụng tóc, đặc trưng là hói đầu ở vùng trán và đỉnh đầu.

Như vậy, DHT không làm tóc rụng ngay lập tức mà làm suy yếu nang tóc từ từ, khiến tóc trở nên mỏng hơn, yếu đi và cuối cùng là không thể mọc lại được. Ngoài ra, chúng ta cần hiểu rõ rằng không phải ai có DHT cao cũng sẽ rụng tóc hay hói đầu mà là do mức độ nhạy cảm với DHT của nang tóc.

Hormone DHT có ở nữ không?

Hormone DHT thực chất tồn tại ở cả nữ giới nhưng với nồng độ thấp hơn nhiều so với nam giới. Ở nữ, testosterone được sản xuất với lượng nhỏ từ buồng trứng và tuyến thượng thận, và một phần trong đó chuyển thành DHT. DHT ở nữ đóng vai trò trong duy trì ham muốn tình dục, sức khỏe xương và chức năng sinh lý.

DHT có thể gây rụng tóc ở nữ giới, một tình trạng gọi là rụng tóc do nội tiết tố androgen ở nữ (FAGA – Female Androgenetic Alopecia). Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) ở nữu cũng làm tăng sản xuất androgen, dẫn đến nồng độ DHT cao và gây ra các triệu chứng như rụng tóc. Cơ chế hoạt động của DHT ở nữ tương tự như ở nam: tác động lên nang tóc ở những người có gen nhạy cảm với DHT, gây ra tình trạng teo nhỏ nang tóc.

Tuy nhiên, kiểu rụng tóc ở nữ giới thường khác với nam giới:

• Nam giới: thường rụng tóc ở vùng trán và đỉnh đầu, tạo thành hình chữ M.
• Nữ giới: thường rụng tóc ở vùng đỉnh đầu theo kiểu lan tỏa, khiến tóc mỏng đều ra chứ không tạo thành các mảng hói rõ rệt.

Nguyên nhân tăng DHT ở nam

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng nồng độ DHT trong cơ thể nam giới. Mặc dù quá trình chuyển hóa testosterone thành DHT là tự nhiên, nhưng một số yếu tố dưới đây có thể đẩy nhanh quá trình này, dẫn đến các vấn đề về tóc và sức khỏe.

Di truyền

Di truyền là nguyên nhân chính và quan trọng nhất. Nếu trong gia đình bạn có người thân (cha, ông nội, cậu) bị hói đầu, khả năng bạn cũng gặp phải tình trạng này rất cao. Gen di truyền không làm tăng nồng độ DHT một cách trực tiếp mà muốn nói đến sự nhạy cảm của nang tóc với DHT do gen di truyền. Một người có gen nhạy cảm sẽ phản ứng mạnh hơn với DHT, dẫn đến quá trình thu nhỏ nang tóc diễn ra nhanh hơn, ngay cả khi nồng độ hormone này không quá cao.

Mất cân bằng nội tiết tố

Bất kỳ sự mất cân bằng nào trong hệ thống nội tiết đều có thể ảnh hưởng đến nồng độ testosterone và DHT. Stress kéo dài, thiếu ngủ, hoặc một số bệnh lý nội tiết có thể làm tăng nồng độ cortisol (hormone stress), gây rối loạn quá trình sản xuất và chuyển hóa hormone. Điều này có thể gián tiếp làm tăng tốc độ chuyển đổi testosterone thành DHT, gây ra các vấn đề liên quan như rụng tóc.

Sự tăng hoạt động của enzyme 5-alpha reductase

Enzyme 5-alpha reductase (5-αR) đóng vai trò chính trong việc chuyển đổi testosterone thành DHT. Hoạt động mạnh mẽ của enzyme này có thể làm tăng đáng kể lượng DHT được sản sinh trong cơ thể. Một số yếu tố bên trong cơ thể có thể làm tăng hoạt động của enzyme 5-αR, dẫn đến nồng độ DHT cao hơn so với bình thường bao gồm biến đổi gen, rối loạn chuyển hoá insulin, testosterone tăng cao,…

Lối sống thiếu khoa học

Một lối sống thiếu khoa học như ít vận động, hút thuốc lá và tiêu thụ rượu bia quá mức cũng là nguyên nhân làm tăng nồng độ DHT. Hút thuốc làm giảm lưu thông máu đến các nang tóc, trong khi ít vận động có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và cân bằng hormone. Cả hai yếu tố này đều gây rối loạn trao đổi chất và hormone, gián tiếp góp phần làm tăng nồng độ DHT và thúc đẩy quá trình rụng tóc.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Chế độ ăn uống có tác động trực tiếp đến sức khỏe của tóc và nồng độ hormone. Một chế độ ăn giàu chất béo bão hòa, đường tinh luyện, và thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể, ảnh hưởng đến hoạt động của enzyme 5-αR. Ngược lại, việc thiếu hụt một số vitamin và khoáng chất như kẽm (có vai trò ức chế enzyme 5-αR), biotin, và vitamin B6 cũng có thể gây mất cân bằng hormone và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tóc.

Cách giảm nồng độ DHT

Vậy liệu DHT có thể tự giảm theo thời gian hay không? Thực tế cho thấy, nếu không có can thiệp tích cực, nồng độ DHT thường có xu hướng tăng hoặc duy trì ở mức cao, đặc biệt khi có yếu tố di truyền. Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn DHT, nhưng bạn có thể cân bằng nồng độ DHT để giảm thiểu tác động tiêu cực của nó lên tóc.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng hormone và giảm nồng độ DHT. Một số thực phẩm chứa các hợp chất tự nhiên có khả năng ức chế enzyme 5-alpha reductase, enzyme chịu trách nhiệm chuyển đổi testosterone thành DHT. Ví dụ:

• Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Chất chống oxy hóa giúp giảm viêm trong cơ thể, một trong những yếu tố có thể gián tiếp làm tăng DHT. Ví dụ: cà chua, dưa hấu, ổi hồng (giàu lycopene), trà xanh (giàu EGCG), quả mọng (dâu tây, việt quất), rau lá xanh đậm (cải bó xôi, cải xoăn).
• Thực phẩm giàu axit béo omega-3: Axit béo omega-3 có đặc tính chống viêm mạnh mẽ, giúp duy trì môi trường nội tại lành mạnh cho nang tóc. Ví dụ: cá hồi, cá thu, cá trích, hạt óc chó, hạt lanh.
• Thực phẩm giàu biotin và vitamin B: Các loại vitamin nhóm B, đặc biệt là biotin (vitamin B7), rất quan trọng cho sức khỏe của tóc. Mặc dù không trực tiếp giảm DHT, chúng giúp tóc chắc khỏe hơn và chống chịu tốt hơn với các tác động tiêu cực của hormone này. Ví dụ: trứng, hạnh nhân, các loại hạt và đậu, khoai lang, bơ…
• Thực phẩm giàu kẽm và phytosterol: Kẽm là một khoáng chất quan trọng có khả năng ức chế enzyme 5-alpha reductase, giúp ngăn chặn quá trình chuyển đổi testosterone thành DHT. Trong khi đó, phytosterol (như beta-sitosterol) là một hợp chất thực vật có cấu trúc tương tự cholesterol, cũng được chứng minh là có khả năng giảm nồng độ DHT. Ví dụ: các loại hạt, ngũ cốc, các loại đậu, động vật có vỏ, thịt bò,…

Vận động thể chất và giảm căng thẳng

Căng thẳng mãn tính làm tăng nồng độ cortisol, một loại hormone có thể gây rối loạn hệ thống nội tiết và gián tiếp làm tăng nồng độ DHT. Việc tập thể dục đều đặn là một cách hiệu quả để giảm stress và cân bằng hormone. Khi vận động, cơ thể sản xuất endorphin, giúp cải thiện tâm trạng và giảm cortisol. Hơn nữa, tập thể dục còn giúp tăng cường tuần hoàn máu đến da đầu, cung cấp nhiều dưỡng chất hơn cho nang tóc, giúp tóc khỏe mạnh.

Can thiệp y tế

Trong trường hợp rụng tóc nghiêm trọng và các phương pháp tự nhiên không mang lại hiệu quả, việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa da liễu là cần thiết:

• Minoxidil: Thuốc bôi ngoài da giúp kích thích mọc tóc và cải thiện tuần hoàn máu ở da đầu.
• Finasteride: Thuốc uống có tác dụng ức chế mạnh mẽ enzyme 5-alpha reductase type 2. Tuy nhiên, thuốc này cần được sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ vì có thể gây ra một số tác dụng phụ.
• Liệu pháp laser cấp thấp (LLLT): LLLT là một phương pháp điều trị không xâm lấn, sử dụng ánh sáng laser có bước sóng thấp để kích thích các tế bào trong nang tóc. Ánh sáng laser đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc kích thích mọc tóc và cải thiện tuần hoàn máu da đầu ở cả nam và nữ mắc phải tình trạng rụng tóc do rối loạn nội tiết.
• Cấy tóc: Cấy tóc là một thủ thuật phẫu thuật nhằm di chuyển các nang tóc khỏe mạnh từ vùng da đầu sau gáy đến vùng bị hói (thường là trán hoặc đỉnh đầu). Nang tóc ở vùng sau gáy có cấu trúc gen khác biệt khiến chúng không nhạy cảm với hormone DHT. Khi các nang tóc này được di chuyển đến vùng bị hói, chúng vẫn giữ nguyên đặc tính di truyền ban đầu và tiếp tục phát triển bình thường.

Tổng kết

Qua bài viết trên, bạn đã hiểu rõ hormone DHT là gì và vì sao nó có thể gây hói đầu ở nam giới. DHT vừa quan trọng cho sức khỏe sinh lý, vừa là nguyên nhân khiến tóc suy yếu nếu mất cân bằng. Để hạn chế ảnh hưởng của DHT, hãy bắt đầu từ việc ăn uống lành mạnh, duy trì lối sống khoa học và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần thiết. Hy vọng Viện Cấy tóc NEWHAIR đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và đừng quên để lại thông tin để được tư vấn miễn phí nếu bạn có các dấu hiệu hói, rụng tóc nghiêm trọng nhé!